In december 2006 vonden archeologen op de Palatijnse heuvel in Rome de overblijfselen van een kist van populierenhout, beschermd door linnen en zijde, waarin zich onder andere Romeinse keizerlijke standaarden (signa imperii) en de scepter van een Romeinse keizer bevonden. De scepter werd al snel toegeschreven aan keizer Maxentius. Naast de standaard en de scepter, een bol met goudbeslag, werden ook twee andere scepters gevonden, evenals vier metalen speerpunten van werpsperen (pilum), twee kristallen bollen en een bol van het azuurblauwe mineraal chalcedon.
  |
| Signa Imperii (Bron: Istituto Centrale per il Restauro, 2007). |
Maxentius werd op 28 oktober 312 in Rome verslagen door Constantijn de Grote, waarna zijn lichaam in de Tiber geworpen werd. Volgens Francesco Rutelli, minister van Cultuur, vermoeden onderzoekers dat een vertrouweling van de omgebrachte keizer de keizerlijke regalia veilig zou kunnen hebben gesteld. Het is ook mogelijk dat zij weggegooid waren als onderdeel van de damnatio memoriae, waarbij alles wat aan de keizer herinnerde moest worden uitgewist. De reden voor de toeschrijving van deze vondst aan Maxentius is niet bekend en zal wellicht vooral in de sensatiehoek gezocht (en dus niet al te serieus genomen) moeten worden.
Signa waren houten of metalen speren en palen, die bekroond werden met onder andere dieren figuren, een afbeelding van de keizer, of de vlag van een militaire eenheid. Voor het Romeinse leger fungeerden deze signa feitelijk als een soort regimentskleuren en waren zij van zeer groot belang. Het is volledig onmogelijk om het (zowel feitelijke als symbolische) belang van deze voorwerpen te overdrijven.
Op het slagveld werden de signa gebruikt als verzamelpunt, voor signaleringen, als punt van referentie voor de troepenformaties, om de moraal van het legioen te verhogen en hiernaast voor de soldaten om elkaar te kunnen onderscheiden.
De signa hadden ook een belangrijke rol bij de militaire religieuze feesten en zij hadden zelfs hun eigen heiligdommen (sacella), waar zij in olie gewijd werden, versierd met guirlandes, en aldus eer betoond kregen. Slechts met lichte overdrijving schreef de Romeinse dichter Tertullian aan het einde van de tweede of begin van de derde eeuw na Christus dat “het religieuze systeem van het Romeinse leger volledig gewijd is aan de verering van de standaarden.”
Clementina Panella, archaeoloog aan de Univeristeit La Sapienza te Rome, ontdekte de antieke kist bij opgravingen in een ondergrondse ruimte op de noordoostelijke helling van de Palatijnse heuvel. Dankzij deze ontdekking zijn nu tastbare voorbeelden bekend van de kostbare signa, die op het slagveld fungeerden als het symbool van Rome en van de keizerlijke macht. Tot aan deze vondst waren geen overgebleven exemplaren bekend van de keizerlijke signa; voorheen waren slechts vijf deelfragmenten gevonden. Zo was onbekend dat zelfs de palen van de speren versierd waren, of dat de globes die zich hierboven bevonden gekleurd waren. De zeer goed bewaard gebleven globes van goud en groen glas en blauw chaldedon waren dan ook een volledige verrassing.
“Aanvankelijk dachten we dat de metalen palen de bovenkant van een ijzeren hek waren. Toen we ze vonden en zagen we dat ze in zulk een goede conditie waren dachten we zelfs dat ze nieuw leken, in plaats van antiek,” aldus directeur van de opgravingen Clementini Panella. Wat ze daadwerkelijk opgegraven hadden waren de eerste bekende voorbeelden van de signa (standaarden), evenals een keizerlijke scepter, enkele van de belangrijkste machtssymbolen van de Romeinen. “Het is een uitzonderlijke vondst,” Aldus Panella, die dit gebied al enkele jaren onderzoekt.
Deze vondst mag zeker uniek genoemd worden, aangezien “deze voorwerpen, symbolen van de keizerlijke macht, […] tot nu toe alleen maar [bekend waren] van afbeeldingen op munten en schilderingen”, aldus Rutelli. De gevonden voorwerpen zijn sinds maart 2007 te bewonderen in het Palazzo Massimo, een van de vestigingen van het Nationaal Romeins Museum in Rome.
 |
| De kist met standaarden en scepter in situ (Bron: Archaeology, januari/februari 2008). |
Bron: Archaeology Magazine
Romeinen Weblog 
Plaats een reactie